Toelichting
U kunt achterhalen of u een vergunning nodig hebt door de welstandscriteria te doorlopen. Deze vragenlijst leidt u daarvoor door naar het omgevingsloket van de rijksoverheid.
Vergunningvrije bouwwerken
Als u voor uw verbouwing geen vergunning nodig hebt, dan gelden er ook geen welstandsregels. Bij een vergunningsvrij bouwwerk vindt u in de welstandscheck ook achtergrondinformatie, inspiratie en tips.
Omgevingsvergunning
Als u een omgevingsvergunning voor bouwen nodig hebt, dan adviseert de Commissie Omgevingskwaliteit op welstandaspecten.
Bestemmingsplan
Bij bouwwerken die vergunningplichtig zijn is in het bestemmingsplan te lezen óf deze gebouwd mogen worden en zo ja wáár deze mogen worden geplaatst en wat de afmetingen maximaal mogen zijn. De bestemmingsplantoets gaat altijd vooraf aan de welstandsbeoordeling en is leidend. Om te zien of uw bouwplan past binnen het geldende bestemmingsplan raden wij u aan te kijken op de website van Ruimtelijke Plannen.
Veelvoorkomend bouwwerk
Voor veelvoorkomende bouwwerken zoals bijgebouwen, dakkapellen en reclame-uitingen zijn heldere criteria opgenomen. Zo kunt u direct zien of uw bouwplan voldoet aan de eisen van welstand. U vindt de criteria in de welstandscheck.
Specifiek bouwwerk
Voor verbouwingen, die niet passen in de veelvoorkomende bouwwerken en voor grotere bouwwerken zijn er te veel verschillende situaties om op voorhand precies te kunnen aangeven wat wel en niet mag. Daarom zijn er voor dit soort plannen per wijk/dorp/gebied doelstellingen opgenomen waarin uw aanvraag moet passen. U vindt de doelstellingen onder welstandscheck.
Meer informatie over het aanvragen van een omgevingsvergunning vindt u op de pagina (ver)bouwen en milieu.
Omgevingsloket Rijksoverheid
In veel gevallen zijn bouwplannen vergunningsvrij. Bij het omgevingsloket van de rijksoverheid kunt u zien of u een omgevingsvergunning nodig heeft.
Achtergrondinformatie, inspiratie en tips
Gemeente Apeldoorn helpt u graag om uw bouwplannen passend te maken voor de omgeving. Hiervoor zijn de kookboeken ontwikkeld. Zo is er een kookboek voor de stad, de dorpen deel 1 en deel 2 en het landschap deel 1, deel 2 en deel 3. Hierin vindt u achtergrondinformatie over het gebied waarin u woont of werkt, voorzien van goede voorbeelden van verbouwingen. We raden u aan om de tips en aanbevelingen uit de kookboeken te gebruiken bij het ontwerpen van uw bouwwerk. Dat is echter niet verplicht.
Naast de kookboeken is er voor de geïnteresseerde lezer ook veel achtergrondinformatie te vinden in de Structuurvisie 2030 (pdf, 744 kB) en in beeldkwaliteitsplannen en cultuurhistorische analyses, die voor veel gebieden van de gemeente ook op deze website te vinden zijn.
Commissie Omgevingskwaliteit
De Commissie Omgevingskwaliteit adviseert of aanvragen voor omgevings(bouw)vergunningen voldoen aan de eisen van welstand. De welstandsnota en bijlage A en B is voor die advisering het kader. De Commissie Omgevingskwaliteit bestaat uit een subcommissie Prominente plannen en een subcommissie Erfgoed, en bestaat uit onafhankelijke deskundigen in architectuur, stedenbouw, landschap, cultuurhistorie en leefbaarheid.
Het advies van de commissie gaat naar het college van burgemeester en wethouders. Het college beslist dan of een omgevingsvergunning wordt afgegeven. Een positief advies van de Commissie Omgevingskwaliteit is een voorwaarde voor het verlenen van een omgevingsvergunning.
Soms heeft de commissie vragen over de plannen of ziet andere oplossingsmogelijkheden, hierover kan u dan uitgenodigd worden voor een gesprek. U vindt in de welstandscheck ook een lijst met de gespreksonderwerpen, waaraan in zo’n gesprek aandacht kan worden besteed. Voor monumenten gelden afzonderlijke gespreksonderwerpen.
De vergaderingen van de Commissie Omgevingskwaliteit zijn openbaar toegankelijk.
- Bekijk de agenda van de Commissie Omgevingskwaliteit.
- Bekijk het digitale en rijk geïllustreerde jaarverslag van de commissie van vorig jaar (2020).
De leden van de Commissie Omgevingskwaliteit
![]() |
Geert Jan Jonkhout Architect |
![]() |
Martin van Bleek Restauratiearchitect/bouwhistorie |
![]() |
John Westrik Stedenbouwkundige |
![]() |
Sandra Schuit Landschapsarchitect |
![]() |
Dorien de Wit Leefbaarheidsdeskundige |
![]() |
Thieu Knibbeler Cultuurhistoricus |
Uitgelichte projecten
Apeldoorn is een mooie, groene stad met fijne voorzieningen, prachtige dorpen en een uniek landschap. Dit totaal oogst veel waardering als het om ruimtelijke kwaliteit gaat. Wij maken samen met de Commissie Omgevingskwaliteit (CieO) Apeldoorn graag nog aantrekkelijker. Over die inzet en samenwerking vertellen wij u aan de hand van concrete projecten graag meer. Met enige regelmaat zullen wij een nieuw project toevoegen aan onderstaande lijst. Stuk voor stuk echte ‘omgevingsverhalen’ variërend van projecten die nog op de schetstafel liggen tot en met net opgeleverde projecten. Wij laten u zien wat wij doen en wat er nodig is om Apeldoorn te verfraaien en te ontwikkelen. En er komen soms ook mensen aan het woord. Initiatiefnemers, architecten, ontwikkelaars, ondernemers en inwoners. Want uiteindelijk dragen wij allemaal bij aan de kwaliteit van onze leefomgeving. Leest u mee?
Reageren?
Als u wilt reageren op een verhaal, of een vraag heeft voor de Commissie Omgevingskwaliteit, dan kunt u mailen naar welstand@apeldoorn.nl.
De projecten
- Talingweg 41 - Een markant hoekpand om te wonen en te winkelen
Prominente gebieden of gebouwen
Gemeente Apeldoorn wil dat er een goede omgevingskwaliteit is. Zo moet het veilig en leefbaar zijn. Sommige gebieden zijn hierbij extra belangrijk. In deze zogenaamde prominente gebieden streeft gemeente Apeldoorn naar een nog hogere omgevingskwaliteit. Er zijn daarbij drie soorten gebieden te onderscheiden.
- Apeldoornse identiteitsdragers: dit zijn gebieden die typisch zijn voor de gemeente Apeldoorn en die we moeten beschermen. Het zijn vaak al gebieden met een hoge kwaliteit en dat willen we graag zo houden. Denk hierbij aan de cultuurhistorische beschermde gebieden, de beken en sprengen en natuurgebieden en parken.
- Zichtbare locaties: dit zijn gebieden waar veel inwoners en bezoekers komen en die goed zichtbaar zijn. De kwaliteit kan op veel plekken beter. Denk hieraan aan de locaties zichtbaar langs de snelweg en langs de ring. Ook drukke voorzieningen, zoals het centrum en het theater, horen hierbij.
- Dynamische gebieden: dit zijn de gebieden waar veel ontwikkelingen worden verwacht. Kwaliteit toevoegen kan het makkelijkste op het moment dat gebieden zich ontwikkelen. Denk hierbij aan het centrum en de kanaalzone.
Als uw bouwaanvraag in één van deze drie gebieden ligt en uw aanvraag heeft veel invloed op de omgeving, dan wordt de aanvraag behandeld door de Commissie Omgevingskwaliteit.
U kunt op de kaart zien of uw aanvraag ligt in een prominent gebied. Alle prominente gebieden zijn op de kaart blauw gekleurd. Tip: als u de locatie van uw aanvraag bovenin in de zoekbalk invoert, ziet u meteen of uw aanvraag in blauw gebied ligt.
Soms vinden in niet prominente gebieden omvangrijke of prominente ingrepen plaats, die grote invloed hebben op de omgevingskwaliteit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan nieuwe scholen of buurtcentra in woonwijken. Ook in zo’n geval wordt de Commissie Omgevingskwaliteit om advies gevraagd.
Beeldkwaliteitsplannen ontwikkelingsgebieden
De doelstellingen uit de welstandsnota zijn gericht op bouw en verbouwingen in de bestaande stad/ dorp of buitengebied. Ter inspiratie (niet verplicht) zijn er ook vaak beeldkwaliteitsplannen met achtergrondinformatie over het desbetreffende gebied bij de welstandscheck opgenomen.
Ten behoeve van een nieuwe ontwikkeling van een heel gebied, zoals bijvoorbeeld Zuidbroek of Zonnehoeve, is meestal een beeldkwaliteitsplan opgesteld, dat anders van opzet is. Deze ontwikkelgerichte beeldkwaliteitsplannen beschrijven het ontwerp van het nieuwe ontwikkelgebied en bevatten de stedenbouwkundige criteria (verplicht), die nodig zijn om het nieuwe gebied te kunnen ontwikkelen. In deze ontwikkelgebieden vervangt, indien er een beeldkwaliteitsplan is vastgesteld, het beeldkwaliteitsplan de welstandsnota.
Deze door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteitsplannen vindt u hieronder:
- Beeldkwaliteitsplan de Hoofdstraat (okt. 2020) (pdf, 3.01 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Vlijtsepark - Remeha- en Kwekerijlocaties (okt 2020) (pdf, 8.2 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Radio Kootwijk (okt. 2011) (pdf, 9.28 MB)
- Zuidbroek Het Mozaïek, stedenbouwkundig plan Parkpoorten (juli 2014) (pdf, 2.13 MB)
- Beeldkwaliteit Zone Oost-Veluweweg Bedrijvenpark Apeldoorn Noord 2 (apr. 2008) (pdf, 17.08 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Stadslandgoed Barnewinkel (mei 2011) (pdf, 5.16 MB)
-
Stedenbouwkundig plan Groot Zonnehoeve (feb.i 2011) (pdf, 6.16 MB)
Voor Zonnehoeve zijn ook verschillende kavelpaspoorten opgesteld. - Beeldkwaliteitsplan Bedrijventerrein Ecofactorij (juni 2012) (pdf, 6.16 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Ontwikkelgebieden Beemte Noord (november 2016) (pdf, 2.87 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Voorwaarts & het Rietveld (nov. 2011) (pdf, 12 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Noordoost Poort (juli 2009) (pdf, 5.21 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Bedrijvenstrip Elspeterweg Uddel (sept/ 2016) (pdf, 1.99 MB)
- Beeldkwaliteitsplan pilot zuidelijke kanaalzone Schatkamer van Zuid (dec. 2010) (pdf, 14 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Visionpark (dec. 2011) (pdf, 5.46 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Julianalocatie (maart 2018) (pdf, 4.27 MB)
- Inrichtings- en beeldkwaliteitplan Uttilochweg 13-15 Uddel (maart 2018) (pdf, 6.38 MB)
- Stedenbouwkundig plan Zuidbroek (deelgebied Het Rooster) (pdf, 10.48 MB)
- Stedenbouwkundig plan Zuidbroek Het Mozaïek (pdf, 17.9 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Ugchelen Buiten (pdf, 9.38 MB)
- Beeldkwaliteitsplan Beekvallei Lieren (pdf, 7.2 MB)
- Verwijsmast tpv de Noordkaap in Zuidbroek (pdf, 5.11 MB)
- Stedebouwkundig_plan De Wingerd (pdf, 2.54 MB)
- Kavelpaspoort: De Heeze Holthuis (pdf, 6 MB)
- Ambitiedocument onderdoorgang Laan van Osseveld
- Beeldkwaliteitsplan Bedrijventerrein Elspeterweg Uddel (pdf, 1.72 MB)
Monumenten en cultuurhistorische gebieden
Het onderhouden, restaureren, verduurzamen en aanpassen van een gebouw met cultuurhistorische waarde vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Het ontwerpen en uitvoeren van werkzaamheden aan een monument kan het beste gedaan worden door specialisten. Gemeente Apeldoorn kan u daarin ondersteunen.
Voor vergunningsvrij bouwen bij monumenten, in beschermde stads- en dorpsgezichten, cultuurhistorisch waardevolle gebieden of rijksbeschermde buitenplaatsen gelden soms andere regels. Met het doorlopen van de welstandscheck kunt u onder andere zien of u in een pand met een cultuurhistorische waarde woont of werkt en welke doelstellingen per wijk/dorp of gebied er gelden.
De gespreksonderwerpen monumenten kunnen worden gebruikt wanneer u een plan tot verbouwing van een monument bespreekt bij de Commissie Omgevingskwaliteit.
Zie ook
Voor algemene informatie uit de kookboeken over het landschap, de dorpen of de stad kunt u de inleidende hoofdstukken downloaden:
- Groot Apeldoorns Landschapskookboek Algemeen (pdf, 11.26 MB)
- Klein Apeldoorns Dorpenkookboek Algemeen (pdf, 5.86 MB)
- Dik Apeldoorn Stadskookboek Algemeen (pdf, 4.30 MB)
Bij het bouwen of verbouwen zijn er diverse mogelijkheden om energie te besparen of een steentje bij te dragen aan een beter milieu. Informatie hierover vindt u op de volgende website:
- Energieloket Stedendriehoek
- Folder over zonnepanelen (pdf, 294 kB)