U kunt achterhalen of u een vergunning nodig heeft voor uw bouwwerk door een check te doen op het omgevingsloket van de rijksoverheid.
Vergunningvrije bouwwerken
Als u voor uw verbouwing geen vergunning nodig hebt, dan gelden er ook geen welstandsregels. Wel geven we u graag inspiratie en tips mee. Kijk hiervoor in de Apeldoornse kookboeken.
Omgevingsvergunning
Als u een omgevingsvergunning voor bouwen nodig hebt, dan adviseert de Commissie Omgevingskwaliteit op welstandaspecten.
Omgevingsplan
Bij bouwwerken die vergunningplichtig zijn is in het omgevingssplan te lezen óf deze gebouwd mogen worden en zo ja wáár deze mogen worden geplaatst en wat de afmetingen maximaal mogen zijn. De bestemmingsplantoets gaat altijd vooraf aan de welstandsbeoordeling en is leidend. Om te zien of uw bouwplan past binnen het geldende omgevingssplan Kunt u kijken bij ‘regels op de kaart in het Omgevingsloket.
Veelvoorkomend bouwwerk
Voor veelvoorkomende bouwwerken zoals bijgebouwen, dakkapellen en reclame-uitingen zijn heldere criteria opgenomen. Zo kunt u direct zien of uw bouwplan voldoet aan de eisen van welstand. Deze criteria kunt u vinden in de bijlage van de welstandsnota (pdf, 4 MB).
Specifiek bouwwerk
Voor verbouwingen, die niet passen in de veelvoorkomende bouwwerken en voor grotere bouwwerken zijn er te veel verschillende situaties om op voorhand precies te kunnen aangeven wat wel en niet mag. Daarom zijn er voor dit soort plannen per wijk/dorp/gebied doelstellingen opgenomen waarin uw aanvraag moet passen. U vindt de doelstellingen in de bijlage van de welstandsnota (pdf, 4 MB).
Meer informatie over het aanvragen van een omgevingsvergunning vindt u op de pagina (ver)bouwen en milieu.
Gemeente Apeldoorn helpt u graag om uw bouwplannen passend te maken voor de omgeving. Hiervoor zijn de kookboeken ontwikkeld.
Bekijk de verschillende kookboeken
Hierin vindt u achtergrondinformatie over het gebied waarin u woont of werkt, voorzien van goede voorbeelden van verbouwingen. We raden u aan om de tips en aanbevelingen uit de kookboeken te gebruiken bij het ontwerpen van uw bouwwerk. Dat is echter niet verplicht.
Naast de kookboeken is er voor de geïnteresseerde lezer ook veel achtergrondinformatie te vinden in de Structuurvisie 2030 (pdf, 744 kB) en in beeldkwaliteitsplannen en cultuurhistorische analyses, die voor veel gebieden van de gemeente ook op deze website te vinden zijn.
De Commissie Omgevingskwaliteit adviseert of aanvragen voor omgevings(bouw)vergunningen voldoen aan de eisen van welstand. De welstandsnota (pdf, 1.7 MB) en bijlage A en B (pdf, 4 MB) is voor die advisering het kader. De Commissie Omgevingskwaliteit bestaat uit een subcommissie Prominente plannen en een subcommissie Erfgoed, en bestaat uit onafhankelijke deskundigen in architectuur, stedenbouw, landschap, cultuurhistorie en leefbaarheid.
Het advies van de commissie gaat naar het college van burgemeester en wethouders. Het college beslist dan of een omgevingsvergunning wordt afgegeven. Een positief advies van de Commissie Omgevingskwaliteit is een voorwaarde voor het verlenen van een omgevingsvergunning.
Soms heeft de commissie vragen over de plannen of ziet andere oplossingsmogelijkheden, hierover kan u dan uitgenodigd worden voor een gesprek. U vindt in de welstandscheck ook een lijst met de gespreksonderwerpen, waaraan in zo’n gesprek aandacht kan worden besteed. Voor monumenten gelden afzonderlijke gespreksonderwerpen.
De vergaderingen van de Commissie Omgevingskwaliteit zijn openbaar toegankelijk.
Gemeente Apeldoorn wil dat er een goede omgevingskwaliteit is. Zo moet het veilig en leefbaar zijn. Sommige gebieden zijn hierbij extra belangrijk. In deze zogenaamde prominente gebieden streeft gemeente Apeldoorn naar een nog hogere omgevingskwaliteit. Er zijn daarbij drie soorten gebieden te onderscheiden.
- Apeldoornse identiteitsdragers: dit zijn gebieden die typisch zijn voor de gemeente Apeldoorn en die we moeten beschermen. Het zijn vaak al gebieden met een hoge kwaliteit en dat willen we graag zo houden. Denk hierbij aan de cultuurhistorische beschermde gebieden, de beken en sprengen en natuurgebieden en parken.
- Zichtbare locaties: dit zijn gebieden waar veel inwoners en bezoekers komen en die goed zichtbaar zijn. De kwaliteit kan op veel plekken beter. Denk hieraan aan de locaties zichtbaar langs de snelweg en langs de ring. Ook drukke voorzieningen, zoals het centrum en het theater, horen hierbij.
- Dynamische gebieden: dit zijn de gebieden waar veel ontwikkelingen worden verwacht. Kwaliteit toevoegen kan het makkelijkste op het moment dat gebieden zich ontwikkelen. Denk hierbij aan het centrum en de kanaalzone.
Als uw bouwaanvraag in één van deze drie gebieden ligt en uw aanvraag heeft veel invloed op de omgeving, dan wordt de aanvraag behandeld door de Commissie Omgevingskwaliteit.
U kunt op de kaart zien of uw aanvraag ligt in een prominent gebied. Alle prominente gebieden zijn op de kaart blauw gekleurd. Tip: als u de locatie van uw aanvraag bovenin in de zoekbalk invoert, ziet u meteen of uw aanvraag in blauw gebied ligt.
Soms vinden in niet prominente gebieden omvangrijke of prominente ingrepen plaats, die grote invloed hebben op de omgevingskwaliteit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan nieuwe scholen of buurtcentra in woonwijken. Ook in zo’n geval wordt de Commissie Omgevingskwaliteit om advies gevraagd.
De doelstellingen uit de welstandsnota (pdf, 1.7 MB) zijn ter inspiratie (niet verplicht) en gericht op bouw en verbouwingen in de bestaande stad/ dorp of buitengebied.
Ten behoeve van een nieuwe ontwikkeling van een heel gebied, zoals bijvoorbeeld Zuidbroek of Zonnehoeve, is meestal een beeldkwaliteitsplan opgesteld, dat anders van opzet is. Deze ontwikkelgerichte beeldkwaliteitsplannen beschrijven het ontwerp van het nieuwe ontwikkelgebied en bevatten de stedenbouwkundige criteria (verplicht), die nodig zijn om het nieuwe gebied te kunnen ontwikkelen. In deze ontwikkelgebieden vervangt, indien er een beeldkwaliteitsplan is vastgesteld, het beeldkwaliteitsplan de welstandsnota.
Bekijk de door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteitsplannen
Het onderhouden, restaureren, verduurzamen en aanpassen van een gebouw met cultuurhistorische waarde vraagt om specifieke kennis en vaardigheden. Het ontwerpen en uitvoeren van werkzaamheden aan een monument kan het beste gedaan worden door specialisten. Gemeente Apeldoorn kan u daarin ondersteunen.
Voor vergunningsvrij bouwen bij monumenten, in beschermde stads- en dorpsgezichten, cultuurhistorisch waardevolle gebieden of rijksbeschermde buitenplaatsen gelden soms andere regels.
De gespreksonderwerpen monumenten kunnen worden gebruikt wanneer u een plan tot verbouwing van een monument bespreekt bij de Commissie Omgevingskwaliteit.