Veelgestelde vragen aan het COA
Aanleiding voor de noodopvang in Beekbergen is de crisis in Ter Apel. Maar de jongeren die nu in Beekbergen zitten, komen niet direct uit Ter Apel. Klopt dat dan wel? Hoe zit dat precies?
De opvang van asielzoekers is al langer een probleem in Nederland. In Ter Apel dreigt opnieuw een crisis. Daarom is het COA alvast gaan zoeken naar extra noodopvanglocaties, met name voor jongeren.
Want de asielzoekerscentra zitten vol en ditzelfde geldt ook voor veel (crisis)noodopvanglocaties in Nederland. Regelmatig sluiten tijdelijke opvangcentra ook weer, omdat de afgesproken huurtermijn eindigt. Voor COA betekent dit een voortdurende, dagelijkse, zoektocht naar nieuwe plekken. Vooral voor jongeren luistert dat nauw.
Als er een nieuwe plek is gevonden, zoals nu in Beekbergen, wordt daar een groep geplaatst die meteen huisvesting nodig heeft. Soms is dat een groep uit Ter Apel. Soms is dat een groep uit een andere locatie die de deuren sluit. Dat hangt af van het moment en is moeailijk te voorspellen.
De jongeren die nu in Beekbergen zitten moesten worden overgeplaatst. Zij komen zelf niet rechtstreeks uit Ter Apel. Dat was wel van tevoren de verwachting. Voor hetzelfde geld was dat nu wel al zo geweest. Ook is de kans groot dat er nog jongeren uit Ter Apel bij zullen komen.
Het maakt ook geen verschil: de nu tijdelijk beschikbare opvangplekken in Beekbergen leveren wel degelijk een welkome bijdrage aan de totale opvang van deze jongeren. En is daarmee ook een tijdelijke verlichting van het opvangprobleem in Ter Apel. Want hoe meer plekken er beschikbaar zijn, hoe kleiner de kans dat het in Ter Apel snel weer overvol wordt.
Wat is het COA?
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland, tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt.
Welke doelgroep wordt opgevangen en per wanneer?
Op deze locatie vangen we alleenstaande minderjarige vreemdelingen op. Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) zijn asielzoekers tussen de 13 en 18 jaar die bij binnenkomst in Nederland niet werden begeleid door een ouder of een meerderjarige bloed- of aanverwant. Ze komen alleen of samen met andere kinderen of 'vreemde' volwassenen naar Nederland en vroegen hier asiel aan. Deze jongeren krijgen in Nederland een voogd van Stichting Nidos.
Vanaf eind september 2023, nadat er in het kader van de veiligheid een aantal aanpassingen zijn uitgevoerd, worden er door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in het hotel Veluwse Bos tijdelijk maximaal 80 amv’ers ondergebracht.
Hoelang blijven ze?
Tot vermoedelijk eind van dit jaar. Na drie maanden volgt een evaluatie, waarna eventueel verlengd kan worden met drie maanden.
Hoe werkt een amv-opvang in de praktijk?
Op de noodopvang biedt het COA individuele begeleiding, vrijetijdsactiviteiten en 24 uurs toezicht. De begeleiding wordt gedaan door COA-personeel dat 24 uur per dag de jongeren begeleid. Alle kinderen hebben een mentor en vallen onder de voogdij van stichting Nidos. De jongeren mogen niet meer of minder dan jongeren die thuis in een gewone gezinssituatie wonen. De mentor leert de jongeren o.a. normen en waarden, hoe je voor jezelf moet zorgen en wat verantwoordelijkheden zijn. Dat is niet vrijblijvend. Het COA stimuleert de jongeren om zo veel mogelijk deel te nemen aan activiteiten in de wijk. En het COA nodigt de buurtbewoners dan ook uit om de bewoners van de amv-locatie te betrekken bij activiteiten.
Wat doen zij precies?
Mentoren begeleiden de jongeren bij hun ontwikkeling naar zelfredzaamheid en volwassenheid. Ook bereiden zij hen voor op hun toekomst in Nederland of het land van herkomst. Dit is echt op maat. Dit kan bijvoorbeeld gaan over zelfzorg en hygiëne, omgangsregels tot aan juridische vraagstukken. Dit doen ze door samen de huidige vaardigheden in kaart te brengen, ontwikkeldoelen te formuleren en deze om te zetten in een begeleidingsplan. De doelen stemmen ze af met de Nidos-jeugdbeschermer. De jongeren werken onder begeleiding van hun mentor aan de doelen en kunnen zo hun zelfstandigheid vergroten. Het COA toetst regelmatig of de jongeren zich veilig voelen, want alleen dan kunnen zij zich goed ontwikkelen. Ook spreken de mentoren jongeren aan op ongewenst gedrag op zowel binnen als buiten de locatie.
Zijn er speciale programma’s?
Qua dagbesteding zullen er naast onderwijs ook educatieve (bijv. OV-training, verkeerslessen, kooklessen, voorlichtingen, seksuele hygiëne, dag en nacht ritme, infectieziektes enz. ) en recreatieve activiteiten aangeboden worden. De activiteiten worden door de mentoren georganiseerd, al dan niet in samenwerking met organisaties in de omgeving en/of vrijwilligers.
Hoe lang duurt hun asielprocedure?
De asielprocedure neemt in principe maximaal zeven weken in beslag, maar in de praktijk kan dit (vanwege achterstanden IND) uitlopen tot vier à vijf maanden en soms nog langer. In deze fase worden de kinderen/jongeren opgevangen in een proces opvanglocatie (poa). Na afronding van de procedure verhuizen de jongeren naar een kleinschalige opvang in het land. Afhankelijk van de uitkomst van de asielprocedure is dit een kleinschalige opvang bij Nidos (als kinderen/jongeren een verblijfsvergunning krijgen) of het COA (als hun asielprocedure verlengd wordt of hun verblijfsvergunning afgewezen wordt).
Waar komen deze kinderen vandaan? Welke nationaliteiten?
Op dit moment hoofdzakelijk uit Syrie, Jemen, en Eritrea.
Wat hebben ze meegemaakt / zijn ze getraumatiseerd?
Ze hebben veel meegemaakt in land van herkomst (oorlogsgebieden) en op hun route naar Nederland.
Zijn het veiligelanders?
De jongeren komen overal vandaan dus het kan zijn dat ze ook uit de zogenaamde veilige landen komen.
Zijn het kindsoldaten?
Voor zover wij nu weten niet.
Hebben deze jongeren een verblijfsvergunning?
De jongeren hebben (nog) geen verblijfsvergunning. Nederland kan kinderen (wettelijk) niet terugsturen. Daarom krijgen ze hier opvang, onderwijs en begeleiding gericht op hun toekomst in of buiten Nederland.
Waarom worden er geen jongeren met een verblijfsvergunning opgevangen?
Het COA is verantwoordelijk voor de opvang van alleenstaande vreemdelingen zonder vergunning. Zodra de jongeren een (voorlopige) verblijfsvergunning ontvangen, verhuizen zij naar een opvanglocatie van het Nidos.
Hoe is de veiligheid rond de locatie geregeld?
Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op de locatie. Dit doet de organisatie in samenwerking met de beveiligingsorganisatie Trigion. Medewerkers van het COA en van Trigion zijn 24 uur per dag, 7 dagen in de week aanwezig op de locatie. Waar nodig is er contact tussen het COA en de politie. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. De vluchtelingen krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid.
Worden de vluchtelingen gescreend of onderzocht?
Na binnenkomst in Nederland worden asielzoekers geïdentificeerd en geregistreerd door de vreemdelingenpolitie en de IND. De Koninklijke Marechaussee onderzoekt eventuele documenten nader. De mensen ondergaan een coronatest, zo nodig een tbc-controle en krijgen een medische intake. De vluchtelingen worden door het COA geregistreerd en zo snel mogelijk gescreend.
Waar moet ik mij melden bij geluidsoverlast of andere vormen van overlast?
De contactgegevens van de locatie worden bekend gemaakt als de locatie opengaat: er komt een e-mailadres en een 06-nummer beschikbaar waarop meldingen kunnen worden doorgegeven.
Hoe ziet de begeleiding op de locatie eruit?
Er is 24 uurs-begeleiding op de locatie door meerdere mentoren van het COA. Daarnaast heeft elke jongere jeugdbeschermer (voogdijstichting Nidos). Het team dat de jongeren begeleidt bestaat uit agogisch opgeleid personeel.
Kan het zijn dat er vluchtelingen komen die overlast veroorzaken?
Ja natuurlijk kan dat. Maar ook eigen inwoners veroorzaken wel eens overlast. Voor de categorie vluchtelingen, die overlast veroorzaken zijn aparte opvangcentra met een zwaarder regime.
Tot hoe laat kunnen de jongeren naar buiten?
De jongeren zijn vrij om het terrein van het hotel op en af kunnen. Het COA stuurt er wel op aan dat jongeren tijdig binnen zijn en maken hier afspraken over met hen. In de huisregels staat dat het rustig moet zijn tussen 22.00 en 08.00 uur. De huisregels hebben betrekking op de regels binnen het huis. Als er signalen zijn dat jongeren zonder opgaaf van reden op latere tijden het terrein verlaten of binnen komen, leidt dat tot een gesprek met de medewerkers.
Mogen de jongeren het terrein verlaten?
Ja, de jongeren mogen het terrein verlaten. Ze moeten zich wel houden aan de huisregels van het COA en de normale omgangsvormen, wetten en gewoonten die in Nederland gelden. De begeleiding ziet hier op toe en spreekt de jongeren aan op afwijkend gedrag.
Deze jongeren komen zonder ouders naar Nederland. Wie neemt dan de verantwoordelijkheid voor de jongeren?
Elke minderjarige vluchteling die zonder ouders in Nederland asiel aanvraagt, krijgt via Stichting Nidos (nidos.nl) een voogd toegewezen als wettelijk vertegenwoordiger. Op locatie hebben alle jongeren ook een mentor.
Wat gebeurt er met jongeren die grensoverschrijdend gedrag vertonen?
De kinderen/jongeren waar we het over hebben, zitten in de puberleeftijd. Uit de aard van die leeftijdsfase ontwikkelen ze hun eigen identiteit en als onderdeel daarvan verkennen ze, net als alle andere pubers hun eigen grenzen, die van hun omgeving en die van hun toezichthouders. Tot zover zijn deze jonge asielzoekers niet anders dan andere kinderen/jongeren. Maar zij hebben doorgaans wel al meer ‘bagage’ al. Ze hebben vaak onder moeilijke omstandigheden hun vertrouwde omgeving, vrienden en familie verlaten, hebben onderweg veel meegemaakt en moeten vervolgens alleen in een nieuw land met een andere cultuur en andere normen en waarden zien te aarden.
Deze combinatie, hun levensfase en wat zij hebben meegemaakt, zorgt wel eens voor emotionele reacties die soms ook gepaard gaan met grensoverschrijdend gedrag. Desondanks is het op de locatie meestal rustig. Dit komt enerzijds doordat medewerkers van het COA erop getraind zijn om bij deze groep grenzen te stellen en de kinderen/jongeren tot rust en tot zichzelf te laten komen. En anderzijds door de goede samenwerking, onder meer in structurele periodieke overleggen, tussen alle betrokken partijen, zoals gemeente, COA, Nidos en politie. Hierdoor kunnen signalen vroegtijdig worden opgepikt en kunnen waar nodig tijdig interventies plaats vinden.
Het COA heeft voor grensoverschrijdend gedrag instrumenten ontwikkeld die medewerkers mogelijkheden geven om tijdig in te grijpen bij zorgsignalen. Deze variëren van het trainen van medewerkers in omgaan met bepaald gedrag tot het inzetten van interculturele mediators en plaatsen van jongeren in alternatieve opvangvormen. Het meeste grensoverschrijdend gedrag wordt zichtbaar in de woongroep, als er irritaties of ruzies tussen jongeren onderling zijn of discussies met de begeleiders. Bij overlast buiten de locatie wordt, indien nodig, straatcoaches of de politie ingeschakeld zoals dat ook zou gebeuren bij overlast door autochtone jongeren. Bij de komst van een nieuwe locatie is er nauw contact met de gemeente en politie om afspraken te maken.
Gaan ze naar school en zo waar? En is er genoeg te doen voor de jongeren zodat zij zich niet gaan vervelen?
Vanaf het moment dat deze jongeren in Nederland asiel aanvragen, zijn ze leerplichtig. Net als elke andere jongere, moeten deze jongeren naar school. Het is een wettelijke verplichting dat zij binnen drie maanden onderwijs krijgen. In eerste instantie is dat ISK-onderwijs (internationale schakelklas). Op het moment dat hun Nederlands goed genoeg is, volgen zij regulier onderwijs. Op dit moment is er een tekort aan onderwijsplekken in de regio Apeldoorn. De gemeente zoekt samen met het COA naar een oplossing om de jongeren toch onderwijs te laten volgen, eventueel in beperkte mate.
Jongeren zijn verder zelf verantwoordelijk voor het doen van boodschappen, koken en schoonhouden van hun leefomgeving en doen dit (zo nodig) met begeleiding van de amv-medewerkers. In de avond kunnen ze activiteiten (al dan niet georganiseerd) ondernemen. Dit kan zijn tv kijken, sporten, internetten, creatieve activiteiten georganiseerd door medewerkers of andere organisaties etc. Voor een groot deel is het vergelijkbaar met wat pubers doen in een ‘gewoon’ gezin.
Hebben jullie nog onderwijzers nodig?
De gemeente is verantwoordelijk voor het regelen van onderwijs (ISK). Het kan zijn dat wanneer het onderwijs nog niet meteen geregeld kan worden, het COA een oproep doet voor vrijwilligers voor het lesgeven in basaal Nederlands.
Het onderwijs komt al mensen te kort, hoe pakken jullie dit aan?
Zie boven.
Krijgen de jongeren zakgeld?
Ja, ze krijgen vanuit het Rijk zakgeld.
Komt er een klankbordgroep voor omwonenenden? Dit is wel wenselijk zodat wij goede afstemming kunnen houden met gemeente en de buurt.
Het COA richt een omwonendencommissie op, waarin (een vertegenwoordiging van) de buurt, de wijkagent, de gemeente, winkeliersvereniging e.d. zitting hebben.
Komt er nu extra druk op de zorgvoorzieningen in onze kernen?
Asielzoekers maken voor hun gezondheidszorg gebruik van de organisatie GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) die aanwezig is op alle asielzoekerscentra. Deze dienst heeft eigen verpleegkundigen en artsen en staat in nauw contact met de GGD en lokale huisartsenposten. Ook de jongeren maken hiervan gebruik.
Het team bestaat uit medewerkers van de beveiliging die ook de receptietaken hebben, de medewerkers van het COA en een straatcoach. Afhankelijk van het aantal amv-ers wordt bepaald hoeveel medewerkers er in dienst moeten zijn.
Mogen deze bewoners ook bezoek ontvangen?
Ja, ze mogen bezoek ontvangen. Het COA kent een bezoekersregeling.
Mogen mijn kinderen met deze kinderen spelen? Of moet ik dan ergens rekening mee houden?
Ja, ze mogen gewoon met anderen omgaan.
Mogen de kinderen ook bij ons thuis spelen?
Ja, dat mag.
Kan ik ook helpen bij de opvang?
In opvanglocaties voor vluchtelingen zijn veel vrijwilligers actief. Ook buiten opvanglocaties zetten mensen zich belangeloos in voor vluchtelingen. Met eigen initiatieven of vanuit organisaties en bedrijven. Daar is het COA erg blij mee.
Ik heb kleding en goederen over. Kan ik deze ook brengen?
Het COA heeft helaas geen gelegenheid tot het sorteren en distribueren van kleding en goederen op een tijdelijke opvanglocatie. U kunt kleding en goederen het beste brengen naar inzamelpunten, zoals van het Leger des Heils. Mochten er kleding of goederen nodig zijn voor de bewoners van de locatie, dan maakt het COA gebruik van bestaande contacten met verschillende organisaties. U leest meer hierover op de website van het COA: https://www.coa.nl/nl/vrijwilligerswerk-en-donaties
Dagelijkse activiteiten asielzoekers
Asielzoekers wonen en leven zelfstandig in een azc. Benieuwd hoe het leven in een azc er uit ziet?
Kijk op www.coa.nl/dagelijkse-activiteiten.
Vrijwilligerswerk en donaties
In en rondom azc's zijn veel vrijwilligers actief. Wil jij ook iets bijdragen? www.coa.nl/vrijwilligerswerk-en-donaties
Voor vragen of meldingen kunt u contact opnemen met het COA.
Heeft u een vraag over dit onderwerp? Of mist u informatie?
