Sinds 1970 gaan er geen schepen meer over het Apeldoorns Kanaal. Het is nu een belangrijk onderdeel van het landschap. Het is omringd door oude bomen zoals Amerikaanse eiken. Deze geven het kanaal in het najaar een rode gloed.
Het Apeldoorns Kanaal is in de 19e eeuw aangelegd, zodat schepen Apeldoorn konden bereiken. De schepen vervoerden onder meer grondstoffen voor de papierfabrieken. Het kanaal had water van beken en sprengen nodig, bijvoorbeeld van de Vrijenbergerspreng en de watervallen die daarbij horen. Later voeren er steeds minder schepen over het kanaal en sinds ongeveer 1970 helemaal niet meer.
Het kanaal loopt van Hattem tot Dieren en is ongeveer 54 kilometer lang. Op de meeste plekken is het ongeveer 20 meter breed en anderhalf tot twee meter diep. De kwaliteit van het water is goed. Het is bijzonder dat het kanaal op natuurlijke wijze wordt schoongemaakt. Dat komt door het water van de beken waarin ijzer zit. Maar de bodem van het kanaal is wel op veel plekken flink vervuild.
In en rond het kanaal komen verschillende soorten voor. Zo zijn er ongeveer 20 soorten vissen gezien zoals de blankvoorn, de baars en de ruisvoorn, de snoek en de karper. Wel is het aantal vissen sterk afgenomen. Ook vind je hier water- en moerasvogels, zoals de kleine karekiet, ijsvogel en aalscholver. Boven het water kun je watervleermuizen zien.
Naast het Apeldoorns Kanaal ligt een fietspad dat op het oude jaagpad is aangelegd. Vanaf hier kun je het kanaal bijna helemaal volgen via de routes van de fietsknooppunten. Het kanaal bestaat uit meerdere delen die van elkaar gescheiden zijn door sluizen, waarmee schepen van het ene naar het andere waterpeil worden gebracht. Er zijn steigers voor vissers, en ook kanoërs en suppers maken gebruik van het kanaal.
Waterschap Vallei en Veluwe is voor het grootste deel eigenaar van het Apeldoorns kanaal en beheert het. Sportvisserij Oost-Nederland heeft voor grote delen van het kanaal het visrecht. Sportvissers moeten een vispas hebben als ze op het kanaal willen vissen.
