Toespraak voor het nieuwe jaar

Beste mensen,

Van harte welkom op deze Apeldoornse nieuwjaarsbijeenkomst.

U bent hier niet alleen op uitnodiging van de gemeente, maar ook van  Bedrijvenkring Apeldoorn en VNO-NCW Stedendriehoek.

Want het leek ons goed dit jaar de handen ineen te slaan en veel verschillende mensen bij elkaar te brengen voor een feestelijke aftrap van het nieuwe jaar. Ondernemers, bestuurders, maar ook verenigingen, organisaties en andere betrokkenen bij Apeldoorn en de Regio Stedendriehoek. 

Want samen moeten we het doen. Alleen samen kunnen we ook in 2024 het beste bereiken voor Apeldoorn, onze mooie hoofdstad van de Veluwe, aan het begin van de IJsselvallei, midden in de Regio Stedendriehoek. En het beste, daar bedoel ik mee: een veilig en welvarend Apeldoorn, waar het voor iedereen goed wonen, werken en opgroeien is. En waar iedereen mee kan doen en erbij hoort.

Dat is natuurlijk voor een deel ook al zo:

Heel veel mensen wonen met heel veel plezier in Apeldoorn. Er zijn inmiddels meer dan 168.000 Apeldoorners, en dat gaat over een jaar of tien, vijftien wel naar de 180.000 toe. Duizenden bedrijven, winkels en instellingen zijn hier gevestigd, van multinationals tot één-pitters. Samen zijn ze goed voor meer dan 100.000 banen. En dat groeit nog altijd.

Maar er zijn natuurlijk altijd dingen die beter kunnen; wensen en idealen voor de nabije en de wat verder weg gelegen toekomst. Sommige daarvan zijn voor de hand liggend en concreet.

Meer betaalbare woningen. Goede bereikbaarheid. Meer handen aan het bed in de zorg, meer handen in de techniek, met name voor de energietransitie. Meer leerkrachten, voor onze jeugd.

Andere wensen en idealen zijn wat minder tastbaar, maar niet minder belangrijk.

Kansengelijkheid: dat het niet uitmaakt waar je wieg heeft gestaan, maar dat je kunt worden wie je bent. Saamhorigheid: dat we naar een ander omzien, wie die ander ook is. Verdraagzaamheid: dat we niet meteen oordelen, maar ons verplaatsen in een ander.

Geregeld vragen mensen me wat ik het leukste vind van burgemeester zijn van Apeldoorn. Meestal zeg ik dan als eerste: “Op bezoek bij 100-jarigen en bij echtparen die 60 jaar of nog langer getrouwd zijn.” Niet iedereen begrijpt dat, ze denken dat dat saai is, of een verplicht nummer.

Nou, verre van dat. Ik kom altijd weer opgeladen en blij van deze bezoeken terug. Het zijn geschiedenislessen, levenslessen én lessen in nederigheid.

Want wat kunnen wij ons druk maken, met ons allen. En wat kunnen we onbelangrijke dingen groot en belangrijk maken. Dat realiseer ik me altijd weer na zo’n bezoek.

Want waar gaat het nou werkelijk om? Uiteindelijk toch om aandacht. Om respect. Om betrouwbaarheid.

Al die doelen en ambities die we met elkaar hebben, en waarvan ik er zojuist wat benoemde, die doen er óók toe, die zijn belangrijk. Van aandacht en respect alléén kunnen we immers niet leven. Maar zonder aandacht en respect kunnen we zéker niet. Zónder, zullen we onze doelen en ambities óók niet bereiken.

Dat is ook wat ik bedoelde toen ik zojuist aan het begin zei dat we het samen moeten doen. En dat het daarom belangrijk is om het nieuwe jaar te beginnen in het gezelschap van betrokken en gedreven Apeldoorners of mensen die zich bij Apeldoorn betrokken voelen. Van mensen die bereid zijn samen te werken aan doelen, ambities en idealen die verder reiken dan alleen hun persoonlijke doelen.

Behalve met oude, wijze mensen heb ik ook af en toe ‘burgervaderlijke gesprekken’ met jongeren die dreigen af te haken. Niet gemotiveerd voor school of bezweken voor het snelle geld, tot wanhoop van hun ouders. Niet zelden voelen die jongeren zich slachtoffer, terecht of onterecht. Dan zeggen ze dingen als: “Het heeft toch geen zin dat ik mijn best doe, want ze willen me gewoon pakken.” Of, ook vaak gehoord: “Het systeem deugt niet.”

Ik probeer daar dan een beetje doorheen te prikken en ze te bevragen op hun eigen rol in het geheel. Dat lukt natuurlijk niet altijd, maar wat me altijd weer opvalt is dat luisteren helpt. Aandacht helpt. Een warme hand op de schouder helpt. Natuurlijk wel in combinatie met een klein schopje onder die kont, want discipline is per slot van rekening ook een waarde ;) En van hard werken wordt ook niemand slechter.

Uiteindelijk drijft onze samenleving op oog hebben voor elkaar. Elkaar iets gunnen. Elkaar versterken. Loyaal zijn naar elkaar.

In Apeldoorn hebben we daarover meestal niet te klagen, naar mijn mening. In veel buurten en wijken wordt er naar elkaar omgekeken, worden dingen samen ondernomen. Er is een hecht verenigingsleven. En er zijn veel sociaal bewogen ondernemers.

Het afgelopen jaar zijn er ook weer ontelbaar vele schouders gezet onder ontelbaar veel initiatieven, projecten en ondernemingen. Ook als gemeente hebben we het afgelopen jaar een aantal  keer een beroep gedaan op de steun van ondernemers en inwoners om zaken te realiseren. Uitbreiding van herinneringscentrum het Apeldoornsche Bosch is daar een mooi voorbeeld daarvan, net zoals de centrale aftelfeesten tijdens de jaarwisseling. Royal Light Festival, ook zo’n mooie. En ook eentje die dit jaar weer terugkomt en ook graag gebruik maakt van wat Apeldoornse support.

En vlak voor kerst was ik bij een kerstlunch in de Grote Kerk, van Stichting Present, ook mogelijk gemaakt door een ondernemer. Daar zaten allemaal mensen aan tafel voor wie dit een bijzondere en luxe aangelegenheid was.

En zo zijn er nog veel meer initiatieven geweest die Apeldoorn sterker en mooier hebben gemaakt. En daar ben ik iedereen zeer dankbaar voor. 

Dit is wat ik ons allemaal gun voor komend jaar: dat we als Apeldoorners oog voor elkaar blijven houden. Dat we niet alleen onze doelen en ambities vervullen, maar ook omzien naar een ander. Dat we niet alleen goed voor onszelf zorgen, maar ook voor elkaar. Met aandacht en respect.

Ik wens u een geweldig mooi 2024!